Μια θαλασσινή ιστορία

Χθες το βράδυ είχα την τύχη να γνωρίσω μια αξιόλογη παρέα απο ζωντανούς και κεφάτους ανθρώπους και να έχω την ευκαιρία μιάς (ακόμα) μπυροκατάνιξης. Οταν σε κάποια συζήτηση ειπώθηκε πως το παλιό μου επάγγελμα ήταν ασυρματιστής του εμπορικού ναυτικού μου προτάθηκε από κοπελιά της παρέας να πω καμμιά ιστορία απ' αυτές που λεν οι ναυτικοί αλλά και να γράψω ίσως. Δε θα της χαλάσω το χατήρι, μόνο που δε θα έχει να κάνει με λιμάνια, μπαρ με εξωτικές χορεύτριες ή άλλα τέτοια εύπεπτα, εύγεστα αλλά με τη ζωή.

Ημουν πρωτόμπαρκος και η δουλειά μου ήταν δόκιμος ασυρμάτου. αυτό σήμαινε εργασία 8-12 στην κουβέρτα (κατάστρωμα) του πλοίου, και 1-5 βάρδια ασυρμάτου. Το πλοίο ένα γκαζάδικο (δεξαμενόπλοιο) 150.000 τόνων σε άριστη κατάσταση και το ταξίδι απο από Λιβύη με προορισμό το Μπιλμπάο. Φτάνοντας στο Μπέη (το ακρωτήριο στην Ισπανία για να μπεις στο Βισκαϊκό Κόλπο, βγαλμένο απο το Bay of Biscay) μπήκαμε στον τόπο των Βάσκων και το μεσημέρι δέσαμε για να αρχίσει η εκφόρτωση. Γύρω στο μεσημέρι ανέβηκα μέχρι το δωμάτιο ασυρμάτου να πάρω ένα δελτίο καιρού. Η πρόγνωση έλεγε κατι για 12+ (πολλά μα πάρα πολλά μποφώρ) και υπήρχε επίσης μια αναγγελία θύελλας (gale warning). Αφού πήγα μία βόλτα μέχρι τη γέφυρα του πλοίου και είχα μια κουβεντούλα με τον ανθυποπλοίαρχο βάρδιας, κατάκοπος κατευθύνθηκα προς την καμπίνα μου αλλά μόλις μπήκα σ' αυτήν χτύπησε το τηλέφωνο. Η βαριά Χιώτικη προφορά απο την άλλη γραμμή ακούστηκε επιτακτική.
-Μικρέ μαρκόνη ο μπόσης (λοστρόμος) είμαι. Στην κουβέρτα σε 5 λεπτά μας σπάνε οι κάβοι.
Σε 5 λεπτά βρέθηκα να μεταφέρω τεράστιους κάβους, να αλλάζουμε τους παλιούς αλλά η κατάσταση χειροτέρευε. Ο καπετάνιος, ο καπτάν Μπάμπης, αποφάσισε πως δε μπορούσαμε να μείνουμε άλλο στο ντόκο και λύσαμε τελικά τους κάβους και βγήκαμε στ' ανοιχτά όπου και φουντάραμε (φουντάρω = ρίχνω άγκυρα). Γύρω στα μεσάνυχτα μετά απο μία ακόμα παρτίδα τάβλι με τον μπόμαν (αντλιωρός, βγαλμένο μάλλον απο το pump-man) και μετά από μια κουραστική μέρα έστριψα το τελευταίο τσιγάρο της ημέρας.
Ο ύπνος ήταν βαθύς καθώς η πόρτα της καμπίνας άνοιξε. ¨Σκάντζααααααα" φώναξε ο ναύτης βάρδιας. Το παλιοξυπνητήρι σκέφτηκα, πάλι έμεινε από μπαταρίες και δε χτύπησε, Είχα τη συνήθεια να ξυπνάω λίγο ενωρίτερα απο τις 7 που έπρεπε κανονικά. Κάτι ψέλισα, δυνατά μάλλον, γιατί ο βαρδιούχος απάντησε πως η ώρα δεν είχε πάει ακόμη 7 αλλά έπρεπε να κατεβώ στην κουβέρτα αμέσως και να ξεχάσω καφέδες και τα σχετικά. Φτάνοντας στη πρύμνη βρήκα το λοστρόμο αναστατωμένο.
-Τι συμβαινει μπόση;
-Μικρέ μαρκόνη η θάλασσα μπαίνει ζωντανή, η άγκυρα ξεσέρνει(παρασύρεται μαζί με το βαπόρι) και πρέπει να κατεβάσουμε και να προστατέψουμε όσους κάβους δεν είναι σε βίντσι.(βίντσι, το : αγγλ. winch :σκοινί, αλυσίδα, βαρούλκο, γερανός).Στο μυαλό μου ήρ8αν τα λόγια του Νικόλα, του ναύτη που είχε ξεμπαρκάρει πριν 20 ημέρες και που με δίδαξε τη ναυτοσύνη στη πράξη.
'Μικρέ μαρκόνη η θάλασσα μπαίνει ζωντανή σημαίνει πως το κύμα δεν έρχεται μέσα στο πλοίο σαν σπρέυ απο το χτύπημα με το κύμα αλλά η πλώρη του πλοίου "βουτάει" και χάνεται μέσα σ΄αυτό.'
Ο Νικόλας έλεγε και επέμενε πως αυτό δεν είναι ανησυχητικό παρά μόνο όταν η θάλασσα μπαίνει ζωντανή απο πρύμα. Ουδείς λόγος ανησυχίας σκέφτηκα, πρύμα είμαστε, δε βλέπω να μπαίνει ζωντανή θάλασσα, πάμε λοιπόν.Φώναξα τον Κώστα που αν και βρισκόταν ήδη στην πέμπτη δεκαετία της ζωης του αυτή του τα έφερε έτσι να μπαρκάρει για πρώτη φορά σε ποντοπόρο και δη γκαζάδικο για να ξεχρεώσει το μικρό ψαράδικό του. Αρχίσαμε με τον Κώστα να κατεβάζουμε τους κάβους ενώ νιώθαμε πως ο τεράστιος όγκος του πλοίου έκοβε βόλτες θαρρείς στο πουθενά, καθώς κάθε φορά που ο τιμονιέρης γύριζε κατα μερικές μοίρες το τιμόνι εμείς προσπαθούσαμε να σταθούμε στα πόδια μας απ΄ότι βρισκόταν πρόχειρο κοντά μας.
Σε μια στιγμή και καθώς με δυσκολία πλέον προσπαθούσαμε να ασφαλίσουμε τον προτελευταίο εκτεθειμένο κάβο, ενας δυνατός ήχος ακούστηκε πολύ κοντά μας. Τέτοιοι ήχοι ήταν συνηθισμένοι εκείνη τη μέρα καθώς τα μεγαλύτερα απο 10 μέτρα υψους κύμματα συναντούσαν στο διάβα τους το ανυπεράσπιστο ανθρώπινο κατασκεύασμα. Το τι συνέβη εκέινη τη στιγμή δεν έχω κατορθώσει να το εξηγήσω ακόμα. Τα χέρια μου σαν να κατευθύνονταν από ένα τηλεχειριστήριο άνοιξαν διάπλατα και εγκλώβισαν το συνάνθρωπο - που είχε μείνει αποσβολωμένος και παγωμένος - σα δαγκάνες. Γαντζώθηκα από το βίντσι που ήταν δίπλα μας και ένιωσα την ορμή του νερού να με σκεπάζει μέχρι τη μέση και τα πόδια μου να παρασύρονται. Είναι αλήθεια τελικά πως ο άνθρωπος όταν μάχεται για τη ζωή του έχει τεράστια αποθέματα δύναμης. Στο μυαλό μου αντίθετα με το τι λένε για διάφορες άλλες περίεργες σκέψεις, υπήρχε μόνο μία. Πως και τι θα κάνω για να αποτρέψω το βέβαιο θάνατο σε δύο ψυχές. Οταν ένιωσα τον τεράστιο όγκο νερού να χαμηλώνει και η ορμή να εξαλείφεται, ξεγαντζώθηκα απο το βίντσι αλλά όχι και από τον Κώστα τον οποίο και σχεδόν έσυρα μέχρι το κομοδέσιο.
Η ημέρα αυτή συνεχίστηκε με ένα SOS και ένα ναυάγιο που μπορεί και να το περιγράψω κάποια μέρα, αν και πιστεύω πως πολλοί είναι αυτοί που θα είναι δύσπιστοι. Αυτοί που έχουν βιώσει πολλές καί πιό δύσκολες καταστάσεις όμως ξέρουν. Και συνεχίζουν να αγαπούν τη θάλασσα και να τη μάχονται καθημερινά και να της γνέφουν περιπαικτικά κάθε φορά που βγαίνουν νικητές από μια ακόμα μάχη μαζί της.

Υ.Γ. 1 Δε ξέρω να γράφω παραμύθια και δε ξέρω άν είμαι καλος στο να περιγράφω ιστορίες, έγινα βλέπετε και εγώ ένας άνθρωπος της πεζής τεχνολογίας. Συγχωρήστε με λοιπόν αν κάπου κουραστήκατε διαβάζοντας το παραπάνω και δείξτε επιείκια.
Υ.Γ. 2 Αν κάποιοι ναυτικοί διαβάσουν και διαπιστώσουν ανακρίβειες η επικοινωνία είναι ελεύθερη αλλά και επιβεβλημένη. Η αποφυγή των ναυτικών όρων ήταν αδύνατη, θέλω να πιστεύω πως αποδώθηκαν πιστά (όσο βοηθάει και η μνήμη).

Ο ΘΕΡΜΑΣΤΗΣ – Ζεϊμπέκικο, Γ. Μπάτη (1934)

Μηχανικός στη μηχανή και ναύτης στο τιμόνι,
Κι ο θερμαστής στο στόκολο, με τσι φωτιές μαλώνει.
Αγάντα θερμαστάκι μου και ρίχνε τσι φτυαριές σου,
Μέσα στο καζανάκι σου, να φτιάξουν οι φωτιές σου.
Κάργα ρασκέτα αχ και λοστό, το Μπέη να περάσω,
Και μεσ’ του Κάρντιφ τα νερά, εκεί να πα’ ν’ αράξω.
Μα η φωτιά είναι φωτιά, μα η φωτιά είναι λαύρα,
Κι η θάλασσα μου τα ‘κανε, τα σωθικά μου μαύρα.

Στόκολο: είναι ο χώρος του πλοίου που ανάβουν οι φωτιές για τα καζάνια (νομίζω στά παλιά ατμόπλοια)
Ρασκέτα, λοστός: εργαλεία του θερμαστή
Κάρντιφ: το γνωστό λιμάνι στην Αγγλία